1950–1959

John F. Kennedy chào đón các tình nguyện viên vào ngày 28 tháng 8 năm 1961

Sau khi kết thúc Đệ nhị Thế chiến, có nhiều thành viên khác nhau trong Quốc hội Hoa Kỳ đề nghị đưa ra các đạo luật để thiết lập các tổ chức tình nguyện tại các quốc gia đang phát triển. Tháng 12 năm 1951 Dân biểu John F. Kennedy (thuộc đảng Dân chủ của tiểu bang Massachusetts) đề nghị thành lập một nhóm "mà các sinh viên trẻ mới ra trường sẽ tìm được một cuộc đời toàn vẹn bằng cách đem hỗ trợ và tư vấn kỹ thuật đến Trung Đông thiệt thòi và thụt lùi... Trong lời kêu gọi đó, các thanh niên này sẽ hướng theo công việc có tính xây dựng mà đã được các nhà truyền giáo thực hiện tại các quốc gia này trên 100 năm qua."[5]:337–338 Năm 1952 Thượng nghị sĩ Brien McMahon (Dân chủ-Connecticut) đề nghị một "đoàn quân" thanh niên Mỹ hoạt động trong tư cách là "các nhà truyền giảng dân chủ".[6] Các tổ chức phi tôn giáo do tư nhân tài trợ bắt đầu đưa tình nguyện viên ra ngoại quốc vào thập niên 1950. Trong lúc Kennedy được ghi nhận có công thành lập Đoàn Hòa bình khi làm tổng thống nhưng sáng kiên đầu tiên lại là của Thượng nghị sĩ Hubert H. Humphrey, Jr. (Dân chủ -Minnesota). Ông giới thiệu đạo luật đầu tiên để thành lập Đoàn Hòa bình vào năm 1957. Trong cuốc tự truyện, The Education of a Public Man, Humphrey viết,

Có ba đạo luật đặc biệt quan trọng theo cảm tính đối với tôi là: Đoàn Hòa bình, một cơ quan giải trừ quân bị, và Hiệp ước cấm thử hạt nhân. Tổng thống biết tôi cảm giác thế nào nên yêu cầu tôi giới thiệu luật cho cả ba. Tôi giới thiệu Đoàn Hòa bình đầu tiên vào năm 1957. Nó không được người ta quan tâm nhiều. Một số nhà ngoại giao truyền thống lo sợ với ý tưởng hàng ngàn thanh niên Mỹ rãi ra khắp thể giới. Nhiều thượng nghị sĩ, có cả người theo chủ nghĩa tự do lại nghĩ rằng đây là một ý tưởng ngu ngốc và không thành công. Giờ đây, với một tổng thống trẻ hối thúc thông qua đạo luật nó lại trở thành có thể thực hiện được và chúng tôi đã đẫy nó nhanh qua thượng viện. Thật sự hợp thời là hiện nay cho thấy các tình nguyện viên của Đoàn Hòa bình đã đạt được nhiều và nhiều hơn nữa kinh nghiện của họ như các quốc gia mà họ làm việc. Điều đó có thể đúng, nhưng không nên hạ thấp công việc của họ. Họ đã chạm vào nhiều cuộc đời và khiến cho các cuộc đời này tốt đẹp hơn.[7]

Tổng hành dinh Đoàn Hòa bình ở số 1111 20th Street, NW trong trung tâm thành phố Washington, D.C.

Tuy nhiên chỉ đến năm 1959, ý tưởng này mới được chú ý nghiêm túc tại Washington khi nghị sĩ Henry S. Reuss của Wisconsin đề nghị một "Đoàn Thanh niên Point Four". Năm 1960, ông và thượng nghị sĩ Richard L. Neuberger của Oregon giới thiệu các biện pháp tương tự kêu gọi một cuộc nghiên cứu phi chính phủ về ý tưởng "khả năng tư vấn và thực hiện". Cả Ủy ban Ngoại vụ của Hạ viện Hoa Kỳ và Ủy ban Quan hệ Quốc tế của Thượng viện Hoa Kỳ đồng ý cho cuộc nghiên cứu. Ủy ban Quan hệ Quốc tế của Thương viện đưa đề nghị của Reuss vào đạo luật An ninh Hỗ tương đang trong giai đoạn chờ đợi. Nó trở thành luật vào tháng 6 năm 1960. Tháng 8, Đạo luật Ngân sách An ninh Hỗ tương được thông qua, dành ra $10.000 đô la cho việc nghiên cứu. Tháng 11, Cơ quan Hợp tác Quốc tế hợp đồng với Maurice Albertson, Andrew E. Rice, và Pauline E. Birky của Quỹ Nghiên cứu Đại học Tiểu bang Colorado[8] để tiến hành nghiên cứu.[9][10]

1960–1969

John F. Kennedy ban đầu thông báo ý tưởng cho một tổ chức như thế tại một cuộc diễn thuyết tối tại Đại học Michigan ở Ann Arbor vào ngày 14 tháng 10 năm 1960 trong chiến dịch vận động tranh cứ tổng thống năm 1960.[11] Sau đó ông gán cho tổ chức được đề nghị này cái tên là "Đoàn Hòa bình". Có một bảng đồng tưởng niệm được đặt tại nơi Kennedy đứng. Trong những tuần sau cuộc bầu cử tổng thống năm 1960, nhóm nghiên cứu tại Đại học Tiểu bang Colorado trình bày cuộc nghiên cứu khả thi của họ một vài ngày trước khi Kennedy nhậm chức tổng thống vào tháng 1 năm 1961.[12]

Những người chỉ trích phản đối chương trình này. Đối thủ của Kennedy là Richard M. Nixon tiên đoán là nó sẽ trở thành một "hiện tượng tôn sùng cho chủ nghĩa thoát ly thực tế" và "một nơi ẩn núp cho những kẻ trốn quân dịch."[13][14][15]

Những người khác thì nghi ngờ không biết là các sinh viên mới ra trường có đủ kỷ năng và chính chắn cần thiết chưa. Tuy nhiên, ý tưởng này được các sinh viên yêu thích và vì thế Kennedy theo đuổi nó. Ông yêu cầu các nhà khoa bảng nổi tiếng như Max Millikan và Chester Bowles giúp ông tạo nền cho tổ chức và mục tiêu của nó. Trong bài diễn văn nhậm chức, Kennedy lần nữa hứa thiết lập chương trình: "Và vì vậy, các bạn Mỹ của tôi: đừng hỏi quốc gia bạn có thể làm gì cho các bạn mà hãy hỏi rằng bạn có thể làm gì cho quốc gia của bạn".[16] Trong một bài diễn tại Tòa Bạch Ốc ngày 22 tháng 6 năm 1962 có tựa đề "Remarks to Student Volunteers Participating in Operation Crossroads Africa", Tổng thống Kennedy thừa nhận rằng Chiến dịch Crossroads for Africa là cơ bản cho việc thành lập Đoàn Hòa bình. "Nhóm này và nỗ lực này thực sự là tiền thân của Đoàn Hòa bình. Những gì tổ chức này đã làm trong một số năm đã đưa đến việc thành lập cái mà tôi xem là chỉ dấu đáng khích lệ nhất về ước muốn phục vụ không chỉ tại quốc gia này mà cả toàn thế giới mà chúng ta đã thấy trong những năm gần đây".[17] Trang mạng của Đoàn Hòa bình trả lời câu hỏi "Ai đã tạo cảm hứng cho việc thành lập Đoàn Hòa bình?" nhìn nhận rằng Đoàn Hòa bình dựa trên Chiến dịch Crossroads Africa do Rev. James H. Robinson thành lập.[18]

	Thành lập Đoàn Hòa bình John F. Kennedy thông báo thành lập Đoàn Hòa bình
Trục trặc khi nghe tập tin âm thanh này? Xem hướng dẫn.

Ngày 1 tháng 3 năm 1961, Kennedy ký lệnh hành pháp 10924 chính thức khởi động Đoàn Hòa bình. Quan ngại về làn sóng cảm tình cách mạng đang lên cao tại Thế giới thứ ba, Kennedy xem Đoàn Hòa bình là phương tiện đối trọng lại ấn tượng rặp khuôn về "người Mỹ xấu xí" và "chủ nghĩa đế quốc Mỹ", đặc biệt là các quốc gia mới xuất hiện ở châu Á và châu Phi thời hậu-thuộc địa.[19][20] Kennedy bổ nhiệm em rể của mình là Sargent Shriver làm giám đốc đầu tiên của chương trình. Shriver tạo hình cho tổ chức với sự giúp đỡ của Warren Wiggins và những người khác.[8] Shriver và nhóm nghiên cứu của ông phát họa ra mục tiêu của tổ chức và ấn định con số tình nguyện viên ban đầu. Đoàn Hòa bình bắt đầu tuyển mộ nhân viên vào tháng 7 năm 1962; Bob Hope cắt ngắn thông tin truyền hình và radio để cổ vũ chương trình.

Người chỉ trích hàng đầu chống Đoàn Hòa bình là dân biểu Otto Passman thuộc khu quốc hội số 5 của tiểu bang Louisiana có thành phố trung tâm là Monroe. Những người chỉ trích gọi Passman là "Otto the Terrible" vì ông đã cố tìm cách ngăn cản chương trình bằng cách cắt giảm ngân sách cho chương trình đến mức tối thiểu. Kết cuộc, mặc dù hoài nghi trước đây, chính Tổng thống Nixon đã cứu Đoàn Hòa bình sau năm 1969 thoát khỏi lưỡi dao quốc hội của Passman.[21]

Sau một bài diễn văn của Kennedy, người được mục sư Russell Fuller của Hội thánh Memorial Christian giới thiệu vào ngày 28 tháng 8 năm 1961, nhóm tình nguyện viên đầu tiêu khỏi hành đi Ghana và Tanzania. Chương trình được Quốc hội Hoa Kỳ chính thực cho phép vào ngày 22 tháng 9 năm 1961. Trong hai năm có khoảng trên 7.300 tình nguyện viên phục vụ tại 44 quốc gia. Co số này tăng lên đến 15.000 vào tháng 6 năm 1966, là con số lớn nhất trong lịch sử của tổ chức.[22]

Tổ chức trải qua vấn đề gây tranh cãi trong năm đầu tiên hoạt động. Ngày 13 tháng 10 năm 1961, một bưu thiếp của một tình nguyện viên tên Margery Jane Michelmore tại Nigeria gởi đến một người bạn tại Hoa Kỳ đã diễn tả tình hình của cô tại Nigeria như là một "người nghèo bẩn thỉu và điều kiện sống quá hoang sơ."[23][24] Tuy nhiên, bưu thiếp này chưa bao giờ ra khỏi quốc gia.[24] Hội Sinh viên Đại học Ibadan ở Nigeria yêu cầu trục xuất và tố cáo các tình nguyện viên là làm "gián điệp quốc tế cho Mỹ" và dự án này là "một kế hoạch nhằm ươm mầm chủ nghĩa thực dân mới."[25] Chẳng bao lâu sau đó, giới truyền thông quốc tế nắm bắt được câu chuyện, khiến cho một số người trong chính phủ Hoa Kỳ chất vấn chương trình.[26] Sinh viên Nigeria phản đối chương trình trong lúc các tình nguyện viên Mỹ tự cô lập mình và sau đó thì bắt đầu tuyệt thực.[24] Sau vài ngày, sinh viên Nigeria đồng ý mở đối thoại với người Mỹ.

Mảnh rách một thẻ hình sự của một tình nguyện viên năm 1965

1970–1999

Tháng 7 năm 1971, Tổng thống Richard Nixon, một người từng phản đối chương trình,[13][14][15] đặt Đoàn Hòa bình dưới sự giám sát của Cơ quan Hành Động Hoa Kỳ. Tổng thống Jimmy Carter, người luôn cổ vũ cho chương trình, nói rằng mẹ ông từng phục vụ trong vai trò y tá của chương trình và bà đã có "một trong những kinh nghiệm vinh quang nhất trong cuộc đời bà" với Đoàn Hòa bình.[27] Năm 1979, ông biến Đoàn Hòa bình trở thành tự trị bằng một lệnh hành pháp. Tư cách độc lập của đoàn được củng cố thêm bằng luật năm 1981, biến tổ chức thành một cơ quan liên bang độc lập.

Năm 1976, Deborah Gardner được phát hiện bị sát hại tại nhà bà tại Tonga nơi bà đang phục vụ Đoàn Hòa bình. Dennis Priven, một nhân viên khác của Đoàn Hòa bình, sau đó bị chính phủ Tonga buộc tội sát nhân.[28] Ông được tòa xét xử không có tội với lý do bị tâm thần nhưng bị phạt trải qua thời gian trong một viện tâm thần ở Washington D.C. Privan chưa bao giờ được một viện tâm thần nào cho nhập viện. Việc xét xử vụ án này bị chỉ trích nặng nề. Chính yếu của sự chỉ trích là rằng Đoàn Hòa bình dường như đã vận động để giữ cho một trong số nhân viện tình nguyện của họ được xử không có tội sát nhân vì vụ án có thể mang đến điều tiếng xấu cho tổ chức.[29]

2000 đến nay

Mặt dù các tình nguyện viên ban đầu chính yếu được nghĩ đến là những người am tường nhiều khía cạnh khác nhau nhưng Đoàn Hòa bình có các yêu cầu về nhân sự kỹ thuật từ lúc khởi đầu. Chẳng hạn như địa chất gia nằm trong số các tình nguyện viên đầu tiên được quốc gia nhận tình nguyện đầu tiên là Ghana yêu cầu. Một bài viết trong ấn bản Geotimes (ấn bản thương mại) năm 1963 có sơ lược giới thiệu về chương trình và vào năm 2004 đã cho xuất bản lược sử tiếp theo về các khoa học gia địa chất của Đoàn Hòa bình.[30] Trong suốt thời tổng thống Nixon, Đoàn Hòa bình gồm có các nhà khoa học lâm nghiệp, khoa học gia máy tính, và các chuyên gia tư vấn doanh nghiệp nhỏ trong số các tình nguyện viên.

Năm 1982, Tổng thống Ronald Reagan bổ nhiệm Loret Miller Ruppe là người đề xướng ra các chương trình có liên quan đến thương mại làm giám đốc. Đây là lần đầu tiên có con số đáng kể các tình nguyện viên bảo thủ và thuộc đảng Cộng hòa gia nhập đoàn khi tổ chức này tiếp tục phản ánh các điều kiện xã hội và chính trị biến chuyển tại Hoa Kỳ. Ngân quỹ bị cắt giảm vào đầu thập niện 1980 đã làm giảm số lượng tình nguyện viên xuống 5.380. Đây là con số thấp nhất kể từ những năm đầu tiên. Ngân quỹ gia tăng năm 1985 khi Quốc hội bắt đầu tăng số lượng tình nguyện viên, lên đến 10.000 vào năm 1992.

Thực tập sinh của Đoàn Hòa bình tuyên thệ làm tình nguyện viên tại Madagascar, ngày 26 tháng 4 năm 2006

Các vụ tấn công ngày 11 tháng 9 năm 2001 đã cảnh báo Hoa Kỳ về thái độ chống Mỹ lên cao tại Trung Đông nên Tổng thống George W. Bush hứa tăng gấp đôi qui mô cho tổ chức trong vòng năm năm như một phần của Chiến tranh chống khủng bố. Trong tài khoá 2004, Quốc hội tăng ngân quỹ cho tổ chức lên đến 325 triệu đô la Mỹ, hơn 30 triệu đô la so với con số của năm 2003 nhưng ít hơn 30 triệu đô la con số mà tổng thống yêu cầu.

Như một phần của gói kích thích kinh tế năm 2008, Tổng thống Barack Obama đề nghị tăng gấp đôi qui mô của Đoàn Hòa bình.[31] Tuy nhiên tính đến năm 2010 con số được yêu cầu vẫn chưa đủ đạt được mục tiêu này vào năm 2011. Thực tế là con số người xin gia nhập Đoàn Hòa bình đã giảm đều đặn từ con số cao 15.384 vào năm 2009 xuống còn 10.091 vào năm 2012.[32] Quốc hội tăng ngân sách chi tiêu năm 2010 từ 373 triệu được tổng thống yêu cầu lên đến 400 triệu đô la, và đề nghị các đạo luật nhằm tăng thêm ngân khoản cho năm 2011 và năm 2012.[33] Theo cựu giám đốc Gaddi Vasquez, Đoàn Hòa bình đang cố tìm cách tuyển mộ các tình nguyện viên đa dạng hơn gồm các lứa tuổi khác nhau và biến nó trông "giống nước Mỹ hơn".[34] Một bài viết năm 2007 trên Harvard International Review đề nghị mở rộng Đoàn Hòa bình, chỉnh sửa lại sứ mệnh của đoàn và trang bị cho đoàn với kỹ thuật mới.[35] Năm 1961 chỉ có 1% tình nguyện viên trên 50 tuổi so với bây giờ là 5%. Người thiểu số hiện chiếm 19% tổng số tình nguyện viên.[1] 35% dân số Hoa Kỳ là người nói tiếng Tây Ban Nha hay không phải người da trắng.[36]

Năm 2009, Casey Frazee, người từng bị tấn công tình dục trong lúc phục vụ tại Nam Phi, thành lập First Response Action, một nhóm vận động nhằm kêu gọi phản ứng mạnh mẽ hơn từ Đoàn Hòa bình giúp đỡ các tình nguyện viên từng là nạn nhân của bạo hành thể xác và tình dục.[37][38] Năm 2010, các mối quan tâm về an nguy của các tình nguyện viên đã được trình bày trong một bản báo cáo được tổng hợp từ các tài liệu công chính thức đã liệt kê ra hàng trăm vụ tội phạm bạo hành chống các tình nguyện viên từ năm 1989.[39] Năm 2011, một phóng sự điều tra truyền hình của "Chương trình 20/20" tìm thấy rằng "hơn 1.000 phụ nữ trẻ Mỹ bị hảm hiếp hay bị tấn công tình dục trong thập niên qua trong lúc phục vụ như tình nguyện viên của Đoàn Hòa bình tại các quốc gia ngoại quốc."[40]